Tôi Là Người Hà Nội: Vì Sao Tôi Thấy Văn Hóa Hà Nội Ngày Nay "Thô Bỉ"?

Người Hà Nội xưa và nay khác nhau thế nào? Một người Hà Nội gốc thẳng thắn chỉ ra sự "bầy nhầy, vô học" trong văn hóa đô thị hiện đại. Thâm trầm, thanh lịch đã biến mất?

Tranh của Bác Văn Vương

Người Hà Nội

"hà nội ơi, phố phường dãi ánh trăng mơ

liễu mềm nhủ gió gây thơ

thấu chăng lòng khách bơ vơ" - hoàng dương

mấy ngày nay phương nam tắt nắng, trời se se lạnh. cái lạnh sáng sớm đủ để người miền nam áo đơn áo kép nhưng chưa đủ để tôi khoác thêm chiếc sơ mi và xỏ quần dài. nhìn đồng bào miền nam co ro cúm rúm trong khi mình vẫn áo phông quần tà lỏn bất giác bật cười. người hiền không chịu được lạnh!

trời thì lạnh, quán cafe thì mở nhạc giáng sinh. cuối năm rồi. nhoắt cái hết một năm. thời gian trôi nhanh như nước giật bồn cầu. chỉ còn hơn tháng nữa là tết. chỉ còn hơn tháng nữa tôi sẽ về quê ăn tết với bu. nghĩ tới chuyện về quê tôi chợt rùng mình.

quê tôi ở hà nội.

không phải hà nội hoài đức hà nội đan phượng hay hà nội sóc sơn, mà là hà nội "em ơi hà nội phố". tôi sinh ra ở hà nội, bố mẹ tôi sinh ra ở hà nội, ông bà tôi sinh ra ở hà nội, tôi không biết như thế có được gọi là "hà nội gốc" hay không, nhưng về mặt bản thể luận thì quê quán chúng ta đều ở trong hang hoặc ở trên ngọn cây cả. người việt biết đi trên mặt đất và biết mặc quần áo cũng chỉ mới gần đây thôi. tự hào cái đéo gì, sốt ruột!

chẳng tự hào mà tôi yêu hà nội, nhưng là hà nội của kí ức cá nhân tôi. hà nội ấy thơ mộng mơ màng, hệt như những khúc ca viết về hà nội. kí ức là một giấc mơ. giấc mơ càng đẹp sẽ càng làm ta đau đớn khi đối diện thực tại bầy nhầy phì nộn.

có thể nhận xét gì về hà nội hôm nay ngoài bầy nhầy phì nộn? nhẽ nói vậy vẫn là nhẹ, phải là bầy nhầy, thô bỉ, vô học, hãnh tiến, bẩn bựa hết thuốc chữa.

đất là người, chính con người và văn hóa của nó làm nên bản sắc vùng đất. hàng xà cừ đường phan đình phùng, đền quán thánh đường thanh niên, tháp rùa, hồ gươm cầu thê húc..., tất cả vẫn đó song hà nội nay không còn là hà nội bởi chủng người hà nội nay, thứ người mắt toét răng bựa và nói ngọng thành thần đã thiết kế nên một văn hóa hà nội mới.

nếu hà nội xưa là biểu tượng của thâm trầm thanh lịch thì hà nội nay là biểu tượng của nhâng nháo, hãnh tiến, thô bỉ, vô học. ngày nay mười người hà nội thì chín người rưỡi là người hà nội mới. chủng "con người mới xã hội chủ nghĩa", loài bần nông lên đời.

xưa vũ bằng viết tạp văn "món ngon hà nội", nay, nếu nhà văn nào có tài như vũ bằng sẽ phải viết "cám lợn hà nội". món ăn hà nội hôm nay là tập hợp của tất cả những gì tởm lợm nhất trên đời.

"người hà nội" là danh từ nhưng đồng thời là tính từ. tính từ đó phảng phất sự tự hào, nhưng ngày nay, nếu là người có lòng tự trọng thì cụm từ đó phải chứa đựng một chút hổ thẹn.

thi thoảng tôi bắt gặp người ta khoe khoang trên phê tê búc, "người phố cổ", "trai hà thành"... thú thật, tôi nổi hết da gà. cảm giác của tôi được thành ngữ mô tả vô cùng chính xác: ngươi dại để lồn người khôn xấu hổ!

tôi về quê bằng phương tiện xe đò (người hà nội gọi là xe bíp), nhưng là xe đò bay trên giời. chỉ nghĩ tới việc ngồi hai tiếng trên xe đò bay, tôi rùng mình kinh hãi. lên xe là chen lấn xô đẩy, nói như hét, mùi mồm thối, mùi nách chua bốc lên ngùn ngụt, khi đang bay, là mùi chân khắm (chúng nó tụt giầy, gác chân lên ghế trước), mùi rắm (chúng nó cư xử trên tầu bay hệt như đang ngồi trong toilet nhà chúng nó), khi xuống, lại chen lấn, lại ngoạc mồm í ới, lại mùi mồm thối, mùi nách hôi.

đám đông ghê tởm ấy mang đủ quốc tịch từ nam chí bắc chứ không phải người hà nội, nghĩa rằng ở trên cái xứ sở này thì đâu đâu cũng thô bỉ vô học như nhau, nhưng tôi dành cho người hà nội chút cay nghiệt hơn..., haizzz

... bởi vì tôi là người hà nội!

Bác Văn Vương, 2019