Kính gửi Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn,
Tôi rất tâm đắc ý kiến trả lời thẳng thắn, không né tránh của Bộ trưởng về việc dạy thêm học thêm trong kỳ họp quốc hội vừa rồi : "sở dĩ cần “Thêm” là do chưa “Đủ” và "cách thức của các tổ, đội, nhóm, lớp dạy thêm ít mang lại giá trị cho sự phát triển của con người". Và "giáo viên phải hoàn thành trách nhiệm công vụ ngay tại giờ học chính khóa"
Bản thân tôi nhiều lần tự hỏi, tại sao bây giờ công nghệ phát triển, tiếp cận kiến thức chưa bao giờ dễ dàng đến thế, trẻ em cũng thông minh hơn, được chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ hơn mà bọn trẻ ngày nay lại phải tốn nhiều thời gian hơn cho những kiến thức phổ thông căn bản mà chúng ta ngày xưa cũng chỉ tốn 1 buổi học mỗi ngày. Nếu học 2 buổi ở trường, tối lại đi học thêm nhà thầy cô, trung tâm triền miên để củng cố kiến thức cơ bản thì con trẻ lấy đâu ra thời gian để vui chơi, lao động, trải nghiệm để tăng nhận thức, rèn sức khỏe, phát triển năng khiếu để hoàn thiện vô vàn những kỹ năng thiết thực, quan trọng khác cho cuộc sống, ra đời những đứa trẻ đó có tự lập cuộc sống được không khi thân thể èo ọp, thiếu nhận thức, không có kỹ năng lao động, và chỉ giỏi mỗi kỹ năng … làm bài thi?
Vấn đề Bộ trưởng nói rất trúng bản chất là thu nhập của giáo viên và cán bộ ngành giáo dục, nhưng chưa đưa giải pháp cụ thể. Dưới đây là một số giải pháp tôi xin gửi để đóng góp. Mong Bộ Trưởng bớt chút thời gian đọc, và nếu áp dụng được thì nhân dân biết ơn lắm.
Đầu tiên tôi muốn nhắc lại việc học thêm tràn lan trong những năm qua sẽ gây ra nhưng hệ lụy sau :
- Học sinh mất năng lực tự học, hỏng tư duy, mất sáng tạo, phụ thuộc vào học thêm, văn mẫu, toán mâu để thi cử. Tư duy dần trở nên kém linh hoạt, kém sáng tạo, ra đời rất thiệt thòi.
- Mệt mỏi cho học sinh và phụ huynh : phụ huynh đi làm mệt về lại đưa đón con, thầy cô dạy cả ngày tối lại dạy thêm, mệt mỏi ảnh hưởng đến sức khỏe, ảnh hưởng đến năng suất lao động ngày hôm sau, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.
- Rất nhiều trẻ mất tuổi thơ, cận mắt, gù lưng, vẹo cột sống vì ngồi học cả ngày ở trường
- Học sinh ít thời gian vui chơi, lao động, trải nghiệm --> thiếu sức khỏe, thiếu kỹ năng, thiếu nhận thức bản thân, con người, xã hội, ra đời lơ ngơ, khó tìm việc làm, khó tự lập cuộc sống
- Tốn kém tiền của của gia đình vào học những thứ chỉ để thi cử, rất nhiều kiến thức lỹ thuyết, không dùng vào việc gì trong cuộc sống
- Gây thêm tắc đường, ô nhiễm, ảnh hưởng toàn xã hội
- Sự bất bình đẳng trọng xã hội, vùng miền, làm mất cơ hội của những học sinh giỏi con nhà nghèo.
- Sự bất bình đẳng thu nhập ngay trong môi trường giáo dục giữa giáo viên dạy môn thi và môn không thi. Gây ra tâm lý đố kỵ, ghen ghét trong nội bộ giáo viên, làm mất sự trong sáng trong môi trường giáo dục.
ĐỂ CHẤM DỨT TÌNH TRẠNG HỌC THÊM TRÀN LAN, GÂY LÃNG PHÍ VÀ BỨC XÚC CHO XÃ HỘI, BỘ TRƯỞNG CÓ THỂ NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP :
1. TĂNG THU NHẬP CHO GIÁO VIÊN ĐỂ GIÁO VIÊN CHUYÊN TÂM GIẢNG DẠY TRÊN LỚP, XEM XÉT BỎ KỲ THI VÀO 10 :
Đây là nguyên nhân chính sinh ra bệnh thành tích, sinh ra chuyện dạy thêm học thêm tràn lan. Vì khi xã hội phát triển, thu nhập của giáo viên và cán bộ ngành giáo dục không đủ sống thì phải nghĩ ra việc làm để tăng thu nhập, mà việc dễ làm nhất là làm sao để tạo nhu cầu bắt học sinh phải chạy đua học thêm, tăng sức ép thành tích điếm số để thầy cô phải dạy thêm. Khi nguồn thu từ dạy thêm nhiều hơn dạy chính thì dạy thêm sẽ là chính, dạy chính sẽ là phụ, bất cập và tiêu cực cũng sẽ nảy sinh khi lòng tham chi phối cái Tâm của con người. Hiện nay, hàng năm phụ huynh cả nước đang chi trả hàng chục ngàn tỷ cho con học thêm những môn văn hóa ở trường có phải là lãng phí không, chưa kể thời gian đi lại, đưa đón, tắc đường ô nhiễm gây tổn hại sức khỏe, kinh tế cho xã hội. Vì vậy để lấy nguồn phụ cấp cho giáo viên theo khu vực, xây thêm trường lớp để giảm tải, để giảm nhu cầu học thêm đặc biệt là ở các thành phố Bộ trưởng hãy đề xuất chính phủ thông qua một khoản thu bắt buộc 1 lần để xây dựng trường lớp và hàng năm để phụ cấp lương cho giáo viên. Thiết nghĩ mỗi công dân khi chuyển đến thủ đô hay các thành phố lớn sinh sống phải có nghĩa vụ đóng góp xây dựng trường lớp cho con em mình cũng là phù hợp, tôi nghĩ khoản đóng góp đó sẽ nhỏ hơn nhiều khoản các phụ huynh đang phải đóng góp cho các trung tâm dạy thêm chỉ để con mình .. hiểu bài và thi điểm tốt hơn. Đặc biệt là kỳ thi vào 10 tôi thấy gây rất nhiều bất cập và áp lực, gây mệt mỏi cho học sinh và phụ huynh. Trong trường hợp chưa xây ngay được thêm trường lớp có thể xem xét bố trí học 2 ca sáng, chiều như thời xưa vẫn làm.
2. XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI GIẢNG VÀ NGÂN HÀNG ĐỀ THI :
Bộ GD xây dựng một chương trình phổ thông chuẩn quốc gia, một bộ sách giáo khoa duy nhất, một ngân hàng đề thi cho tất cả các khối học, tất cả các môn học, có mời các chuyên gia các ngành nghề trong xã hội đưa các bài toán có tính thực tế ứng dụng vào đề thi thay vì các bài toán lý thuyết đánh đố phi thực tế mà người ta vẫn bảo là học để “rèn tư duy” nhưng lại chả dùng vào việc gì, thi xong là quên rất lãng phí. Các kỳ thi giữa kỳ, cuối kỳ yêu cầu tất cả các trường trên toàn quốc bốc thăm ngẫu nhiên trong ngân hàng đề thi đó và tổ chức chấm thi chéo giữa các trường, như vậy sẽ công bằng và tránh việc ưu ái học sinh của mình. Các trường lúc đó có thể sử dụng kết quả điểm số để làm căn cứ tuyển sinh mà không sợ bất bình đẳng vùng miền hay sợ giáo viên ưu ái học sinh của mình.
3. BÀI GIẢNG CHUẨN PHÁT TRÊN TIVI, YOUTUBE :
Với công nghệ hiện tại, việc xây dựng bộ bài giảng chuẩn tất cả các môn học phát trên tivi và youtube cho tất cả học sinh vùng miền cùng tiếp cận bình đẳng như nhau là rất đơn giản và không tốn kém. Như vậy học sinh học không hiểu trên lớp thì về nghe lại, nghe 1 lần không hiểu thì nghe thêm vài lần, có đỡ phải đi học thêm không, đỡ phụ thuộc thầy cô không, công bằng cho cả học sinh đi học thêm và không đi học thêm hơn không
4. ĐƯA CHƯƠNG TRÌNH HƯỚNG NGHIỆP VÀO TRƯỜNG CẤP 2, CÔNG NHẬN MÔ HÌNH HOMESCHOOL :
Thay vì việc thi loại để vào cấp 3 gây ra trào lưu học thêm lãng phí thì bỏ thi và đưa chương trinh hướng nghiệp vào cấp 2, đồng thời công nhận mô hình homeschool. Việc này sẽ giảm tải việc xây trường lớp, học sinh sẽ được định hướng nghề nghiệp sớm theo sở trường, năng khiếu và vẫn có thể học lấy bằng cấp 3 tại nhà. Khi đã xây dựng được bài giảng, tài liệu chuẩn phát trên tivi, youtube thì học sinh có thể học tại nhà và đăng ký thi, nếu thi đạt thì cấp bằng bình thường. Như vậy cũng tiết kiệm được rất nhiều tiền bạc xây trường lớp và các gia đình và trẻ cũng có nhiều lựa chọn hơn,có thể vừa làm vừa học với các gia đình khó khăn hoặc có định hướng đẩy nhanh việc học phổ thông để dành nhiều thời gian cho lao động, đóng thuế, làm giàu cho xã hội. Hướng nghiệp cần tổ chức độc lập với nhân sự là chuyên gia các ngành nghề trong xã hội chứ giáo viên thì chỉ hiểu về nghề sư phạm chứ làm sao hướng nghiệp và lên lộ trình được cho những nghề khác.
Bất cập chẳng qua chúng ta không dám NHÌN THẲNG, NÓI THẬT và cùng nhau chia sẻ thôi. Không phải nước ta thiếu nguồn lực mà phân bổ nguồn lực không đúng chỗ, gây lãng phí và bức xúc cho xã hội thôi. Nay Bộ trưởng đã dũng cảm NHÌN THẲNG, NÓI THẬT thì đã dễ hơn rất nhiều rồi, tại sao chúng ta không mạnh dạn đưa ra giải pháp và thử áp dụng.
Giáo dục không hiệu quả là lãng phí kép, con trẻ mất nhiều thời gian, bố mẹ mất nhiều thời gian đưa đón đi học chính học thêm, nhưng ra trường không có kỹ năng, không đủ năng lực lao động là một sự lãng phí, các gia đình có điều kiện lại phải chi rất nhiều ngoại tệ cho con đi du học, làm giàu cho nước bạn. Thời đại công nghệ 4.0, thế giới phẳng, việc làm sẽ di chuyển đến nơi nó được làm tốt nhất. Nếu không thay đổi tư duy giáo dục, tương lai con cái chúng ta sẽ mất việc làm ngay trên chính quê hương của mình.
Trân trọng cảm ơn Bộ Trưởng, chúc Bộ Trưởng nhiều sức khỏe để dũng cảm cải cách, đưa giáo dục nước ta phát triển phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình.
P/S Tôi đã gửi đề xuất này 3 lần, ko biết Bộ trưởng có đọc đc ko. Nó đơn giản, dễ làm, ít tốn kém thời gian và chi phí, và giải quyết được việc học trên lớp ko hiểu bài, thu nhập cho giáo viên, sự chênh lệch trình độ giáo viên & học sinh các vùng miền, giải quyết đc việc học thêm tràn lan, xã hội sẽ biết ơn lắm đấy.
Trần Đức Giang, 21/11/2025
0 Nhận xét